Opis i cel projektu
Zasadniczym celem Projektu „Gospodarka wodno - ściekowa na terenie aglomeracji Toruń - III etap” jest uzupełnienie działań prowadzonych w latach 2003-2013 w ramach Projektów „Gospodarka wodno - ściekowa na terenie miasta Torunia” oraz „Gospodarka wodno - ściekowa na terenie aglomeracji Toruń - II etap” i kompleksowe rozwiązanie problemów gospodarki wodno - ściekowej w Toruniu wynikających z czynników zewnętrznych (zmiana prawa, rozwój miasta Torunia) oraz czynników wewnętrznych (przeprowadzona inwentaryzacji sieci wodociągowych i kanalizacyjnych, pogorszenie stanu technicznego elementów systemu).
Analiza stanu istniejącego systemu zaopatrzenia w wodę aglomeracji Toruń wskazuje, że na przestrzeni kilku lat, jakie upłynęły od realizacji Projektów „Gospodarka wodno - ściekowa na terenie miasta Torunia” oraz „Gospodarka wodno - ściekowa na terenie aglomeracji Toruń - II etap” stan istniejącej infrastruktury wodociągowej uległ pogorszeniu. Dzięki pracom związanym m.in. z budową systemu GIS, inwentaryzacjom odcinków sieci zidentyfikowano obszary wymagające interwencji i na tej podstawie określono dalsze niedobory na sieci wodociągowej. Najistotniejszym problemem jest zły stan techniczny przewodów sieciowych jak i przyłączy wodociągowych. Zły stan techniczny spowodowany jest rodzajem materiału z jakiego zostały wykonane przewody jak też wiekiem przewodów. Pochodną złego stanu sieci są liczne awarie, które powodują straty wody, zakłócenia w ruchu drogowym. Złe funkcjonowanie niektórych odcinków sieci wodociągowych potwierdzają odnotowane przez Toruńskie Wodociągi Sp. z o.o. awarie, które stwarzają sporo niedogodności dla mieszkańców miasta. Obszarami szczególnie wrażliwymi z punktu awaryjności sieci wodociągowej wymagających wymiany są: Bielany, Bydgoskie Przemieście, Chełmińskie Przemieście, Mokre, Koniuchy, Rubinkowo, Winnica.
Dodatkowym elementem wymagającym interwencji jest zapewnienie dostaw wody do Osiedla Mieszkaniowego Czerniewice, które obecnie zaopatrywane jest z lokalnego ujęcia wody i w przypadku awarii ok. 2,5 tys. mieszkańców nie ma dostępu do wody.
Centralna Oczyszczalnia Ścieków oczyszcza ścieki zgodnie z obowiązującymi wymaganiami krajowymi jaki i unijnymi. Jednakże długoletnia eksploatacja poszczególnych obiektów technologicznych dała podstawę zidentyfikowania problemów eksploatacyjnych. Zidentyfikowano niedobory określone w „Analizie pracy poszczególnych obiektów, urządzeń i infrastruktury technicznej oczyszczalni” i opracowano na tej podstawie koncepcję modernizacji obiektu.
Realizacja zaplanowanych działań modernizacyjnych pozwoli na zwiększenie niezawodności pracy i usprawni działanie Centralnej Oczyszczalni Ścieków, a ponadto zwiększy efektywność energetyczną ciągu osadowego. Zidentyfikowane inwestycje odzwierciedlają konieczność zmniejszenia zużycia energii na oczyszczalni ścieków oraz usprawnienie gospodarki osadowej.
Kontynuując monitoring pracy Centralnej Oczyszczalni Ścieków stwierdzono wzrost awaryjności urządzeń mechanicznych działających w silnie agresywnym środowisku, zwłaszcza pomp pulpy piaskowej w piaskownikach przetłaczających duże ilości piasku i kamieni oraz pomp odpowiedzialnych za przetłaczanie osadu czynnego w ciągu biologicznym i osadowym (pompy osadu recyrkulowanego i osadu nadmiernego). Ze względu na wyeksploatowanie urządzeń odpowiedzialnych za odbiór piasku z dna piaskownika zastosowane zostanie nowe rozwiązanie oparte na zgarniaczu spiralnym piasku zabudowanym na dnie piaskownika, ograniczające powstawanie odorów. Zużycie techniczne wynikające ze środowiska pracy przekłada się na coraz niższą sprawność i większą awaryjność tych urządzeń, co z kolei wpływa negatywnie na zachowanie ciągłości i niezawodności procesów oczyszczania ścieków. Wymiana starych, wyeksploatowanych urządzeń na nowe zapewni utrzymanie ciągłości i niezawodności procesu oczyszczania ścieków. Dalszemu zmniejszeniu ulegnie zużycie energii elektrycznej przez oczyszczalnię z uwagi na zastosowanie silników elektrycznych nowszej generacji o wyższej sprawności. Celem kompleksowego zabezpieczenia przed awarią urządzeń zainstalowanych w budynku krat przewiduje się wykonanie systemu separacji stałych zanieczyszczeń pływających lub zawieszonych w ściekach wraz z transportem zanieczyszczeń poza komorę ścieków surowych. W wyniku realizacji ww. działań modernizacyjnych nastąpi dalsza poprawa warunków pracy Centralnej Oczyszczalni Ścieków
Oczyszczalnia ścieków Czerniewice zlokalizowana na terenie aglomeracji Toruń, powinna zapewnić oczyszczanie ścieków do parametrów takich jak dla oczyszczalni znajdujących się w aglomeracji powyżej 100 000 RLM, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi. Oznacza to konieczność podwyższonego oczyszczania związków biogennych, tj. azotu i fosforu. Ponieważ oczyszczalnia ścieków Czerniewice nie spełnia tego kryterium przewidziana została jej likwidacja. Zły stan techniczny oczyszczalni Czerniewice uniemożliwia osiągnięcie stabilnego procesu technologicznego. Ponadto na oczyszczalni zidentyfikowano problemy dotyczące uciążliwości zapachowej, związanej z powstającymi odorami na terenie obiektu oraz z koniecznością wywozu osadów z terenu oczyszczalni i transportowania ich do Centralnej Oczyszczalni Ścieków przy ul. Szosa Bydgoska.
Na terenie aglomeracji Toruń identyfikuje się zły stan techniczny niektórych odcinków sieci kanalizacyjnych wynikających z rodzaju materiału, z jakiego zostały wykonane przewody oraz ich wieku. Istniejące kanały wykonane z rur betonowych lub kamionkowych, charakteryzują się licznymi pęknięciami, ubytkiem betonu, nieszczelnością połączeń, korozją wewnętrzną przewodów, wrastającymi korzeniami. Zły stan techniczny powoduje w sytuacji wysokiego poziomu wód gruntowych infiltrację tych wód do kanałów i zwiększenie obciążenia hydraulicznego oczyszczalni. Awarie sieci kanalizacyjnej są szczególnie uciążliwe dla środowiska naturalnego z uwagi na możliwość przedostania się zanieczyszczeń do środowiska gruntowo-wodnego. Infiltracja powoduje też przyspieszone zamulanie kanałów i konieczność ponoszenia nakładów na ich częste czyszczenie. Złym stanem technicznym charakteryzuje się jeden z głównych kolektorów miasta - kolektor B. Wykonana ekspertyza stanu technicznego kolektora wykazała konieczność jego pilnej naprawy. Ocena kolektora wykazała niewystarczającą obliczeniową nośność konstrukcji kanału, przerosty korzeni przez konstrukcję kanału, uszkodzenia korozyjne prętów zbrojeniowych, przecieki wody gruntowej przez konstrukcje kanałów, niejednorodną strukturę betonu jak również korozję betonu, z którego wykonany jest kolektor. Ze względu na stwierdzone uszkodzenia korozyjne betonu występuje ryzyko powstania awarii. Zły stan techniczny i awaryjność sieci kanalizacyjnych powoduje konieczność wymiany oraz modernizacji sieci kanalizacyjnej na terenie miasta. Konieczność wymiany lub modernizacji sieci kanalizacyjnych dotyczy następujących dzielnic: Bielany, Chełmińskie Przemieście, Mokre, Wrzosy, Rubinkowo, Bydgoskie Przedmieście, Stare Miasto, Na Skarpie. W związku z optymalizacją efektywności energetycznej systemu wodno-ściekowego na terenie aglomeracji Toruń, część kanalizacji ogólnospławnej poddana powinna być rozdziałowi, przez co zmniejszy się zapotrzebowanie energetyczne na oczyszczalni ścieków i zostanie ona odciążona w trakcie ekstremalnych zjawisk pogodowych. Wykonana w IV kwartale 2014 roku analiza przepustowości wybranych elementów systemu kanalizacyjnego miasta Torunia wykazała, iż docelowo jest konieczna budowa kolektora K-I z uwagi na rozwój miasta i postępującą urbanizację terenów objętych zlewnią przedmiotowego kolektora oraz konieczność zapewnienia dalszego prawidłowego funkcjonowania systemów kanalizacyjnych miasta Torunia.